Dharmakunst

Dharmakunst is hier niet het soort kunst dat boeddhistische symboliek weergeeft of boeddhistische ideeën vertegenwoordigt. 

Hier is Dharmakunst kunst dat uit een meditatieve staat van geest voortkomt. Je kan het niet echt leren, maar wel ontdekken. 

De meditatieve staat van geest is een instelling van directheid en onzelfzuchtigheid in de creatieve expressie, wat de activiteit van non-agressie is. 

De agressie, vanuit het perspectief van non-agressie, verwijst naar de hoge snelheid van het denken in de vorm van interpreteren, meningen, oordelen en associaties. Hier verwijst agressie niet naar de agressie die we kennen als verbale en fysieke uitingen.

Dharmakunst is de persoonlijke ervaring van non-agressie.

Meegenomen uit Tibet

De Dharmakunst-leringen zijn door de meditatiemeester, leraar, professor en kunstenaar Chögyam Trungpa vanuit zijn vlucht uit Tibet meegekomen naar het Westen.

Vanwege zijn persoonlijke affiniteit met kunst en zijn interesse in Westere kunst was het een natuurlljke ontwikkeling dat hij onderricht gaf in Dharmakunst, wat leidde tot meerdere contemplatieve disciplines binnen de spirituele gemeenschap en organisatie Shambhala die hij heeft opgericht, wat tot op heden wereldwijd een grote invloed heeft. Hij vond deze leringen zo belangrijk dat hij het aanduidde dat als hij Boeddhistisch onderricht ga hij dat in de container van Dharmakunst-leringen gaf. En ook letterlijk fysiek was dat zo, de bloemstukken van Kado sierden de ruimtes, het podium werd zorgvuldig opgezet met banieren, hoe hij zich kleedde. Ieder detail doet er toe. 

Ook heeft Chögyam Trungpa verschillende Zen-leraren uitgenodigd les te geven in de Zen-kunsten binnen de Shambhala gemeenschap. 

Dharmakunst-leringen

In de Dharmakunst-leringen ligt de nadruk op het proces van waarneming en oprechte creatieve expressie, gebaseerd op principes uit het klassiek Tibetaans boeddhisme en de Shambhala leringen en de spirituele dimensie.

De basis van Dharmakunst

De basis van Dharmakunst ligt in energie en overtuiging. In dit licht worden de waarnemingen van het alledaagse leven gezien als een bron, of werkbasis, zowel voor de kunstwerken die als expressie een uitdrukking zijn, als het beoefenen van mindfulness meditatie.

Maar er lijken ook twee andere soorten energie nodig te zijn: de energie van non-agressie en de energie van buitensporigheid.

Dharmakunsten

Er zijn verschillende Dharmakunsten die als contemplatieve disciplines bestudeerd kunnen worden, waarin studie en ervaring van meditatie verdiept wordt door meditatie-in-actie. Het doel is om de waarheid in jezelf te verbinden met de waarheid van de wereld van de verschijnselen, middels creatieve expressie en het proces van waarneming.

De meer traditionele Japanse Zenkunsten: 

• Kado (het pad van de bloemen)
• Kyodo (het pad van de boog)
• Kalligrafie (het pad van de penseel)

Over ruimte-beleving

• Maitri Ruimte Gewaarzijn (gebaseerd op boeddhistische psychologie)
• Mudra Ruimte Gewaarzijn, voor podiumkunstenaars om de ervaring met ruimte en performance te verdiepen

De match & mix met de Westerse kunsten:

• Miksang Fotografie (Goed Oog Fotografie)
• Poëzie

Het programma Dharmakunst

Dan zijn er programma's die Dharmakunst onderrichten, waarin in meerdere dagen het proces van creativiteit vanuit innerlijke ruimte en waardering wordt bestudeerd. Deze serie trainingen vallen nu onder de noemer Shambhala Kunst.

Shambhala Kunst biedt de gelegenheid om het creatieve proces en het product dat we kunst noemen te verkennen vanuit het perspectief van een meditatieve discipline. Het is een gezichtspunt dat je aanmoedigt om de dingen te zien zoals ze zijn, in plaats van alleen maar hoe je denkt of je voorstelt dat ze zijn. In Shambhala Kunst leer je niet een specifieke bepaalde vaardigheid of techniek zoals schilderen, beeldhouwen of dans. Het gaat over de bron van inspiratie, de manifestatie ervan en hoe het tot je spreekt buiten de bekende grenzen. Als een visie en een pad eenmaal zijn vastgesteld, is het mogelijk om dit binnen elke artistieke discipline toe te passen.

Onze boodschap is eenvoudigweg de aard van de dingen zoals ze zijn te waarderen en onbevreesd tot uitdrukking te brengen, zonder er veel over te piekeren of over in te zitten. We laten agressie los, zowel ten opzichte van onszelf door onszelf niet langer wijs te maken dat we ons speciaal moeten inspannen om indruk te maken op anderen, en tegenover anderen door ze niets op te willen dringen. ~ Chögyam trungpa uit 'Dharmakunst - De creatieve dimensie van spiritualiteit'

Het woord dharma komt voor het woord kunst

In de dharmakunst-leringen ligt de nadruk op zowel het ontwikkelen van innerlijke harmonie en het mens-zijn vanuit fundamentele goedheid, als op het proces van waarneming en oprechte creatieve expressie vanuit innerlijke ruimte en non-agressie. 

Non-agressie is een term die verwijst naar een staat van zijn en de houding in het denken en doen. Met agressie wordt hier bedoeld het snelle denken wat zich uit in oordelen, veroordelen, indelen in voor en tegen, aannames en in belemmerende overtuigingen.

De kunstenaar, v/m, kan eenvoudig een schilderij, gedicht, muziek of een foto maken vanuit een meditatieve staat van geest, vanuit meditatie-in-actie, en de aard van dingen zoals ze zijn waarderen en hier uitdrukking aan geven vrij van mentale worstelingen en angsten.

We laten agressie los, zowel ten opzicht van onszelf door onszelf niet langer wijs te maken dat we ons speciaal moeten inspannen om indruk te maken op anderen, en tegen over anderen door ze niet op te willen dringen. Oprechte kunst - dharmakunst - is eenvoudigweg de activiteit van non-agressie. ~ Chögyam Trungpa uit 'Dharmakunst -De creatieve dimensie van spiritualiteit'

Wakkerheid, harmonie, elegantie en verrukking

Vanuit wakkerheid, en jezelf leren kennen middels meditatie en mindfulness, ontstaat er innerlijke harmonie die resoneert met de uiterlijke harmonie, die je steeds beter kan waarnemen. Dit is de ervaring van realisatie en verlichting.

Wakkerheid en ontwaken is niet alleen een rozengeur en maneschijn sprookje, vaak wordt met het ontwaken ook de andere kant zichtbaar. Je ontwikkelt ziet in helderheid en compassie en daardoor zie je ook de schaduwkanten van jezelf en van anderen! Schaduwkanten en duisternis wordt niet als een probleem gezien, omdat het waard 'dharma' ook in zich draagt dat alles werkbaar is. Zelfs het 'lelijke' is een uitdrukking van de schoonheid van de wereld. Het wordt een totaalplaatje van schoonheid inclusief alle schijnbare tegenstellingen. 

De verllchte benadering is met humor de wereld van de verschijnselen te kunnen benaderen. Humor is hier niet grapjes maken ten koste van anderen en situaties, maar het meer een gebaar van waardering. Want de dingen zijn niet zo zwaar als dat we denken.

Humor komt vanuit verrukking en het idee van het viering van het leven, omdat we alles kunnen waarderen zoals het is zonder van alles in hokjes 'in' 'uit' 'voor' 'tegen' te plaatsen.

De basis voor wakkerheid en verrukking is grondeloosheid en de leegte van het bestaan, het niet-bestaan. 'Zijn' in deze ruimte, met de staat geest van lichtheid en humor zonder enig referentiekader, heeft gronding en realisatie in jezelf nodig.

Hieruit ontstaat een natuurlijke elegantie. In zijn, denken en doen.

Onbevreesd het leven vieren

"Werken met jezelf brengt de realisatie van je eigen elegantie. Samenwerken met anderen betekent proberen het idee van verrukking bij anderen te ontwikkelen. En de twee samen, de elegantie en verrukking, brengen een basisgevoel van rijkdom. Dat specifieke idee van goedheid is wat bekend staat als de visie van de Grote Oosterse Zon.

Het is duidelijk dat je op dit punt moet weten dat een kunstwerk de goedheid en waardigheid van een situatie naar voren brengt. Dat lijkt het belangrijkste doel van kunst te zijn.” 

~ Chögyam Trungpa