De flits van waarneming: het hart van Miksang Fotografie
De flits van waarneming is misschien wel het meest mysterieuze en tegelijkertijd het meest eenvoudige aspect van Miksang Fotografie. Het is net zoals verliefd worden: het ontstaat onverwacht, je voelt het, maar je kunt het niet analyseren. Want waarom word je uit miljarden mensen verliefd op díé persoon?
Het is de ervaring van geraakt worden — een onverwachte schaduw op de muur, het licht dat op de muur reflecteert, of een blaadje op de grond — waar je aandacht heen gaat zonder dat je weet waarom.
In deze blog duiken we dieper in dit essentiële aspect van kijken en zien, hoe je het kunt herkennen, omarmt en inzet als uitgangspunt voor oprechte fotografie. En, hoe je verliefd wordt op de alledaagse wereld!
Wat is een flits van waarneming?
Dit is het moment waarop je geraakt wordt door iets dat je ziet, zomaar uit het niets, onverwacht en verrassend. Het is het allereerste in je ervaring van zien voordat je denken opstart. Je ziet licht, donker, vormen en helder. Het is puur en direct, ongefilterd. Dit is een glimp van verlichting, als een goddelijke vonk.
Het is een voelbare ervaring met iets wat visueel uniek voor jou resoneert. Een moment van verwondering — je ziet iets eenvoudigs, iets kleins, en het raakt je diep. Het raakt je in je hart, zowel een energetische als een fysieke, voelbare ervaring.
Wat is ervoor nodig om dit te ervaren?
Iedereen ervaart dit al! Ook jij ervaart momenten van zomaar iets zien (of horen of ruiken), en het raakt je. Feitelijk ervaren we dit de hele dag door. In de ruimte tussen onze gedachten door ontvangen we al vele zintuiglijke, levendige ervaringen — direct en ongefilterd.
De meeste van deze ervaringen merken we niet eens op. Vooral als we ontspannen zijn, voelen we ze beter.
Met name als fotografie-liefhebber ken je dit al: je ziet zomaar iets en je voelt de schoonheid. Dat voelt vaak als bijzonder, én helemaal als de foto ook lukt!
Bij Miksang Fotografie benaderen we deze momenten van geraakt zien als iets waar je je ALTIJD op kunt afstemmen. Je kunt dit trainen en ook nog eens leren de foto altijd te laten lukken. Omdat fotografie naast mogelijkheden ook beperkingen heeft, ontwikkel je ook het vertrouwen dat als het niet lukt, je dit eenvoudig kunt loslaten.
Waar komt de flits van waarneming uit tevoorschijn?
De flits van waarneming is niet zomaar een visuele prikkel.
Dit ontvang je vanuit openheid en wakker kijken. Deze staat van openheid en wakkerheid noemen we beschikbaarheid — je laat je intuïtie de leiding nemen en je hart regeren, voordat je (ego)denken zich ermee bemoeit.
Het zijn deze glimpen van verlichting — goddelijke vonken — die je rechtstreeks verbinden met de essentie van wat je ziet. In de veelheid van wat er te zien valt, springt dít ene iets eruit. Dit is geen proces van zoeken, maar van gevonden worden.
Zoals Rumi dat zo mooi zegt:
"Waar jij zoekende naar bent, is zoekende naar jou.”
En zo is het. Wanneer je ziet vanuit je hart, open je jezelf voor de essentie die anders onzichtbaar is.
De flits van waarneming brengt je naar een plek van verbinding en aanwezigheid. Het is als een innerlijke vonk die plotseling oplicht, een ervaring die je diep in je lichaam voelt. Je weet: dit is het. Heel even is er geen enkele twijfel, geen analyse, alleen directe helderheid en vreugde.
Bij je flits van waarneming blijven
De kunst van Miksang ligt erin om bij deze ervaring te blijven en je niet meteen mee te laten slepen door gedachten. Die kunnen als een rij omvallende dominostenen je van het een naar het ander leiden, waardoor je in vergelijken, indelen en fotografische ambitie terechtkomt. Zo verlies je de frisheid van dat allereerste moment uit het oog.
Hoe je jouw flits van waarneming herkent: de 7 kwaliteiten van de flits van waarneming
Een flits van waarneming is iets anders dan iets 'interessants' zien of 'iets wat ik op ga zoeken om te fotograferen'. Deze kwaliteiten helpen je te vertrouwen dat je een flits van waarneming ervaart. Het is echter geen lijst om af te vinken! Als je 3 van de 7 kwaliteiten al herkent, kun je vertrouwen dat je iets fris, direct en levendig ziet.
- Plotseling: het moment komt onverwachts, zonder waarschuwing.
- Als een schok: het voelt aan als een lichte schok, je schrikt prettig wakker.
- Desoriëntatie: je bent even uit balans, alsof je de draad van je verhaal kwijt bent.
- Helder en schitterend: de waarneming is scherp, duidelijk en sprankelend.
- Rijkdom: kleuren, texturen en vormen ervaar je intenser en levendiger.
- Geabsorbeerd: je bent volledig in het moment, onafgeleid en éénpuntig.
- Blijmoedigheid: de ervaring voelt licht, vreugdevol en bevrijdend.
Waarom je hart volgen zo waardevol is
De flits van waarneming is een directe ervaring die je uit je (denk)hoofd haalt en je volledig in het hier en nu laat landen. Het is de ervaring van zuiver zien vanuit je hart voordat je gedachten opstarten. Het is ook de onderbreker van je gedachtenstroom.
Deze glimp van verlichting, waarin je iets helder en schitterend ziet, is als een goddelijke vonk waarmee je hart je laat weten dat dit voor jou is bedoeld. En het is een heel goed idee om wat je hart je ingeeft op te volgen!
Hoe vaker je je hart volgt gaat gelijk op met de mogelijkheid om je steeds vaker over te geven aan het niet-weten — wat het echte weten is, waar je ingevingen vandaan komen en de bron van inspiratie en creativiteit is.
Als je in je hart landt en hierin jezelf centreert ben je vaker vrij van concepten, oordelen en verwachtingen. Je regenereert, ontspant diep en komt los van dagelijkse spanningen en stress. Hier wordt je blij van!
Waarnemen vs begrijpen: waarom het proces belangrijker is dan het resultaat
In onze moderne wereld zijn we gewend geraakt om dingen snel te begrijpen en te categoriseren en hier zekerheid uit te halen. Maar bij Miksang draait het allereerst om toelaten.
De kracht ligt in het proces van waarnemen en de tijd nemen om je directe, levendige waarneming te ervaren zonder het in te delen in mooi of niet mooi. Dit is een zachte kracht.
Deze openheid en toelaten voelt soms ongemakkelijk en onzeker, want je weet het eindresultaat nog niet.
- Leun in het niet-weten: Door niet meteen te willen begrijpen maar toe te laten, raak je je vertrouwde houvast kwijt. Dat voelt in het begin ongemakkelijk, maar al snel ontdek je dat in de ruimte van het niet-weten veel meer écht weten schuilt.
- Vertrouw op je waarneming: Door het proces centraal te stellen, ontwikkel je vertrouwen in wat je ziet. Dit vertrouwen zorgt ervoor dat je geleidelijk steeds meer loskomt van de behoefte om te oordelen over de waarde van een beeld.
- Laat het resultaat los: Een foto die voortkomt uit een flits van waarneming hoef je niet mooier te maken volgens conventionele normen en fotografie-regels. In de zuivere waarneming van geraakt zien ligt de schoonheid al compleet besloten.
Je waarneming zuiveren
We bedekken onze pure waarnemingen vaak onbewust met gedachten in de vorm van meningen en overtuigingen. Die bedekkingen zuiveren we door te vertragen, de tijd te nemen en vertrouwen te krijgen in de levendige ervaring van zomaar iets zien.
En er zit iets magisch in een flits van waarneming: je hebt de hele compositie al gezien! Een natuurlijk, harmonisch beeld.
De rol van stilstaan en dieper kijken
Wanneer je wordt geraakt door een flits van waarneming, is het belangrijk om letterlijk en figuurlijk stil te staan. Stilstaan geeft je de ruimte om dieper te kijken, om de visuele details in je op te nemen en om niet direct door te lopen of afgeleid te raken door andere prikkels.
- Volledig tot stilstand komen: Zodra je iets ziet dat je aandacht trekt, stop dan en neem de tijd. Kijk opnieuw en kijk dieper.
- Voorkom dat het denken het overneemt: Als je te snel gaat en meteen de camera omhoog brengt, neemt je denken het over. Dan probeer je door de zoeker of via het schermpje razendsnel te begrijpen wat je ziet en hoe je het beeld kunt vastleggen.
Door stil te staan en te vertragen geef je het proces van pure waarneming de kans zich volledig in jou te ontvouwen. En hier geldt: hoe langzamer, hoe beter!
Voorbeeld uit de praktijk: een onverwachte kleur
Tijdens een van de introductietrainingen in Miksang Fotografie liep een deelnemer in de Zandvoortse winkelstraat. Ze was op pad met een intentie en instructies voor de foto-opdracht van die dag. Al slenterend met een open blik, niet-wetend wat en wanneer ze iets gaat zien en licht onderzoekende nieuwsgierigheid, trok plotseling een kleurige bundel voor de deur van een drogist haar aandacht. De kleuren en structuren vormden een intrigerend spel. Ze stopte, liep ernaartoe zonder direct te begrijpen wat haar precies had geraakt. “Het voelde alsof ik thuiskwam in dat moment,” vertelde ze later. Toen ze beter had gekeken wat er wel en niet bij haar waarneming hoorde en de foto maakte, was er geen twijfel of ze ‘het goed had gedaan’. Het was een speels spel van puur zien, stilstaan, dieper kijken en zo rustig mogelijk vastleggen.
Bekijk hier hoe Joris Linssen tijdens de opnamen van Boeddha in de polder op pad gaat: hij laat zich raken door wat hij ziet, zonder te denken aan compositie of het eindresultaat. Hij volgt zijn intuïtie — hij oefent met de flits van waarneming!
Benieuwd hoe jij een flits van waarneming kunt herkennen en gebruiken in jouw fotografie?
Of zet de eerste stappen in het ontwikkelen van jouw unieke flitsen van waarneming; :
